Tydzień Społeczny: POKAZ FILMU o Prymasie Tysiąclecia
W czwartym dniu Tygodnia Społecznego zapraszamy na projekcję pierwszej części filmu dokumentalnego Pawła Woldana „Non possumus”. Wcześniej wykład ks. dr. Jerzego Jastrzębskiego „Aktualność nauczania Prymasa Wyszyńskiego o pracy ludzkiej. Wybrane aspekty” oraz Komunikat Przewodniczącego NSZZ „Solidarność” Ziemi Radomskiej Zdzisława Maszkiewicza „Obrona praw pracowniczych i troska o dobro wspólne”. Zapraszamy w środę o 18.30, Radom, ul. Grzybowska 22, Oratorium św. Filipa Neri (dolny kościół księży filipinów).
Część I filmu „Non possumus” opowiada o dzieciństwie, latach chłopięcych, młodości Stefana Wyszyńskiego oraz o trudnych latach powojennych, kiedy stawił opór nowej władzy zwalczającej Kościół – po rok 1956, kiedy to uwolniono go po z górą trzech latach uwięzienia. Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 roku w Zuzeli, w domu bardzo religijnym. Jako chłopiec nie był skory do modlitwy. Nie bardzo też kwapił się do książki, ale już wtedy – w noc Wielkiego Piątku, którą przesiedział w kościele, skulony przy konfesjonale – nabrał pewności, jaką drogą ma pójść w przyszłości. Po ukończeniu Seminarium Duchownego we Włocławku, rozchorował się, co opóźniło jego święcenia kapłańskie. Przyjął je 3 sierpnia 1924 roku z rąk bpa Wojciecha Owczarka. Nim się to stało, zakrystian powiedział mu, że z takim zdrowiem powinien raczej wybrać się na cmentarz.
Istotnie, potem wielokrotnie niedomagał, lecz wykazał się niezwykłym hartem ducha, który pomógł mu znieść wszelkie trudy i przeciwności. Studia na Uniwersytecie Katolickim w Lublinie zakończył pracą doktorską. Następnie wyjechał na stypendium naukowe do Austrii, Włoch, Francji, Belgii i Niemiec. Po powrocie został wikariuszem w Przedeczu Kujawskim. Okupację przeżył w różnych miejscach, ukrywając się przed aresztowaniem. Współtworzył zakład dla ociemniałych w Laskach. W czasie Powstania Warszawskego był kapelanem podwarszawskich formacji AK. Pomagał w szpitalu powstańczym urządzonym w domu rekolekcyjnym w Laskach.
Po wojnie organizował życie seminaryjne we wsi Lubraniec. W 1946 roku, jako czterdziestopięciolatek, otrzymał godność ordynariusza lubelskiego, stając się najmłodszym w Polsce biskupem. W 1948 roku papież Pius XII mianował Stefana Wyszyńskiego arcybiskupem Gniezna i Warszawy, prymasem Polski. Był to okres nasilającego się terroru, którego ofiarami padali księża i zakonnice, sądzeni w pokazowych procesach i skazywani na długoletnie więzienie, a nawet karę śmierci. W tym tragicznym okresie prymas stanął w obronie zarówno chrześcijańskiej tożsamości narodu, jak i prześladowanych księży. Kolejne nasilenie terroru nastąpiło w roku 1953, kiedy władze wydały dekret o obsadzaniu stanowisk kościelnych, który godził w samodzielność i prawa Kościoła.
4 kwietnia 1953 r. prymas przemówił do blisko 200-tysięcznego tłumu zebranego z okazji Bożego Ciała. Padło wówczas pamiętne: non possumus – nie możemy (pozwolić na to, by władza polityczna wtrącała się w sprawy Kościoła).22 września 1953 roku Biuro Polityczne KC PZPR zdecydowało o aresztowaniu kardynała Wyszyńskiego. 24 września Prezydium Rządu jednomyślną decyzją przyjęło uchwałę w tej sprawie. 25 września około godz. 22.00 pod siedzibę prymasa podjechało 60 funkcjonariuszy bezpieczeństwa. Polecono mu, by się spakował. Autor filmu wykorzystuje bardzo bogatą ikonografię – fotografie, zdjęcia filmowe, zdjęcia książek, gazet i wycinków prasowych. Komentarzem do nich są fragmenty wspomnień prymasa Wyszyńskiego, jego pracy doktorskiej „Prawa rodziny, Kościoła i państwa do szkoły”, artykułów przemówień, broszur, listów pasterskich, dokumentów, których był autorem i współautorem. Teksty te doskonale odzwierciedlają osobowość duszpasterza, niektóre są zadziwiająco aktualne.
Ks. Andrzej Jędrzejewski
Diecezjalny Asystent Kościelny
Akcji katolickiej Diecezji Radomskiej